Metoda deklaratywna i metoda imperatywna

Znaczenie

Metoda deklaratywna to paradygmat programowania, w którym zadany wynik, to, co ma być osiągnięte, jest „deklarowane” lub podawane. W przeciwieństwie do tego, metoda imperatywna opiera się na podawaniu konkretnych sekwencji poleceń, które system musi przejść, aby osiągnąć pożądany wynik. W tym przypadku kluczowe jest, jak to zrobić. Przenosząc to na codzienną sytuację, można opisać instrukcję dojazdu z wszystkimi informacjami o trasie, skrętach na skrzyżowaniach itp. jako podejście imperatywne: JAK dotrzeć do celu? Natomiast wprowadzenie w systemie nawigacyjnym odpowiada metodzie deklaratywnej: CO jest celem?

Przykład z zakresu projektowania dokumentów: W szablonie dokumentu ma znajdować się tabela z dowolną liczbą wierszy. Przy łamaniu stron mają być wyświetlane sumy częściowe, przeniesienia oraz sumy końcowe. W systemie imperatywnym należy zdefiniować zmienne, wypełnić je, dodać, sformatować i wyświetlić itp. W systemie deklaratywnym administrator wybiera jedynie funkcję „Tabela”, definiuje kolumny i decyduje się na jedno z zapisanych układów – tabela jest gotowa.

Możliwości i ograniczenia

Różne podejścia wiążą się z mocnymi i słabymi stronami danej metody.

Deklaratywne projektowanie dokumentów jest bardziej intuicyjne i szybsze oraz prostsze w realizacji koncepcji szablonów.

• Rozwiązania są zawsze przejrzyste, łatwe do zarządzania i komunikowania.

Metody deklaratywne stanowią formę standaryzacji funkcji, metod i ścieżek rozwiązań.

• Zakres funkcjonalności odpowiada dokładnie temu, co jest zapisane w produkcie – nie ma alternatywnych lub kreatywnych „wyjątkowych ścieżek”.

Metoda imperatywna oznacza, że opiekunowie muszą znaleźć własne ścieżki rozwiązania.

• To zapewnia elastyczność w przypadku złożonych lub nieprzewidzianych problemów, ale wymaga również dużej wiedzy i niesie ryzyko „nadużycia” systemu – na przykład do funkcji podobnych do procesów specjalistycznych, do których nie jest on przeznaczony.

Podsumowanie: Deklaratywnie tam, gdzie to możliwe – imperatywnie tam, gdzie to konieczne

Różne zadania wymagają różnych metod. Przygotowanie dostarczonych danych z systemów zewnętrznych zazwyczaj można rozwiązać tylko za pomocą podejścia imperatywnego, ponieważ formaty danych są zazwyczaj bardzo różne i nie mogą być poddane ustandaryzowanemu, deklaratywnemu rozwiązaniu.

Natomiast projektowanie formularzy i innych szablonów dokumentów można całkowicie zrealizować deklaratywnie w graficznym projektancie. Dzięki temu administrator oraz projektant mogą skupić się wyłącznie na poziomie treści i projektu. Tutaj ujawnia się ogromny potencjał tego podejścia, które może znacznie uprościć i przyspieszyć większość prac nad dokumentami. Standaryzacja sprawia, że rozwiązania są łatwe do zrozumienia i ułatwiają transfer wiedzy oraz wsparcie ze strony pracowników i zewnętrznych doradców.

System zaprojektowany w sposób w zasadzie deklaratywny, taki jak M/TEXT, jest kluczem do intuicyjnego, efektywnego zarządzania coraz bardziej złożonym projektowaniem procesów i szablonów. Pracownicy cieszą się z pracy i jednocześnie są w stanie szybko i elastycznie dostarczać niezbędne dokumenty dla nowych ofert. A na tym w przyszłości najbardziej nam zależy.